Đâu Là Nguồn Cội

Trích trong tập san "Reunion 2006, 32 Năm Hội Ngộ" của lớp Y-Nha 74.
Cảm ơn chị Thanh Tùng đả cho phép post bài này ở blog này.

-----------------------------------------------------------------------

Đâu Là Nguồn Cội

Bùi Thị Thanh Tùng


Năm mươi mốt tuổi đời, cũng là năm mươi mốt năm với mẹ, nhìn lại thì thật sự có bao nhiêu năm dành cho mẹ. Quanh đi quẩn lại tự hỏi mình đã làm được gì trong suốt khoảng thời gian này, có phải là mình qúa ư lãng phí thời gian. Từ lúc mười mấy tuổi cho đến lúc trưởng thành lúc nào mình cũng đi tìm cái thế giới mới lạ bên ngoài, học đường, bạn bè, công danh, sự nghiệp, tiền tài......Lúc còn đi học thì mỗi ngày đến trường, sau giờ học thì la cà hết nhà bạn này qua nhà bạn khác, lúc thì cần đi học thêm sinh ngữ, lúc thì học toán, lúc thì lại học đàn, lúc thì học làm bánh, lúc nào cũng có việc để ra khỏi nhà ta bà thế giới. Đến lúc ra trường rồi thì bỏ hết thời giờ để trau giồi nghề nghiệp, suốt ngày la cà trong bệnh viện, học hành, làm việc thiện nguyện, quên cả về nhà, có lúc nào nhìn lại mẹ mình ngày một gìa yếu đi vì trông chờ, vì bương chãi cho đàn con.

Tôi nhớ hoài những ngày ba tôi đi học tập cải tạo, me tôi từ bé đến lớn chưa bao giờ ra đời kiếm tiền đã phải bắt đầu những chuỗi ngày gian nan cùng cực. Sau ngày ba tôi đi học tập, me tôi vưà là người nội trợ vưà đóng vai người cha bôn ba ngoài chợ để kiếm tiền hằng ngày cho các con có đủ thức ăn. Những đứa con của me, đứa thì đi công tác gánh gạch đá ở Trảng Bom, đứa thì phải đi theo trường học làm lao động ở Lê Minh Xuân, đứa thì còn bé dại....không đứa nào giúp được me cái việc sinh sống hằng ngày. Có những ngày me tôi phải đem quần áo ra chợ trời bán để kiếm tiền cho bữa ăn ngày hôm đó, ăn bữa nay lo bữa mai, những đứa con của me thì rất xấu hổ khi phải đi ra chợ trời như thể là vào một nơi nào cực kỳ ghê gớm lắm. Có những ngày me ngồi ngoài đầu chợ với cái tủ kính nhỏ trước mặt trong đó gồm vài gói thuốc lá, vài gói đường, bột ngọt, vài hộp diêm .....mua đi bán lại, lăn lóc chợ đời chỉ mong có đủ thức ăn cho các con mỗi ngày. Còn chúng tôi vẫn được ung dung đến trường với đầy đủ sách vở, quần áo. Mỗi lần cần phải ra trông hàng giùm cho me thì coi như là một cực hình, che cái mũ lụp xụp để không ai nhận ra mình. Có phải đó là những ngông cuồng non nớt của tuổi trẻ chưa trưởng thành, sợ quê, sợ xấu hổ, núp dưới cái bóng 'sĩ diện' không có thực.

Đến tuổi này giờ tôi nghĩ là tôi sẽ hãnh diện nếu tôi được ngồi lê lết thay thế cho me tôi trong cái nhiệm vụ thiêng liêng cao cả đó. Mỗi tháng nhà tôi phải chia người ra để đi 'thăm nuôi'. Danh từ thăm nuôi này chỉ có những người sống trong hoàn cảnh đó ngày đó mới hiểu hết ý nghĩa của nó. Tất cả tiền bạc, thực phẩm, những gì mà mình không dám tiêu xài, những gì mà ở nhà coi như là xa xí phẩm như đường, thịt cá, kẹo bánh, cà phê....thì dành dụm mang đi thăm nuôi vì trong đó không bao giờ có đủ dinh dưỡng. Ba tôi thì ở trong trại học tập, còn các em tôi thì ở các trại tù vượt biên, người đi làm ruộng muối ở Duyên Hải, người ở trại Tà Niên Rạch Gía, người ở trại Tiểu Cần Vĩnh Long. Me tôi kiếm được bao nhiêu tiền là bấy nhiêu thăm nuôi. Tiền bạc, mồ hôi, nước mắt của me tưới rãi dọc đường đi....biết bao là đoạn trường.......

Từng ngày, từng tháng, từng năm, những đau khổ đã trôi qua như những cơn ác mộng. Miệt mài với học hành, với công danh, sự nghiệp, chúng tôi mau quên đi những chuỗi ngày đầy biến cố, ngoại trừ me tôi, những tháng ngày đó hằn sâu trong tiềm thức của me như những vết thương không lành. Me tôi vốn thật thà, nghĩ sao nói vậy, ngôn ngữ không ngoa, không dối trá, đôi khi thật thà quá độ làm người nghe bực mình. Mỗi lần me tôi kể lễ, nhắc lại những ngày lăn lóc kiếm tiền đó thì chị em tôi lại đánh trống lãng, tựa hồ như từ chối, trốn tránh cái dĩ vãng đau buồn đã đi qua cuộc đời mình. 'Me đừng kể nữa có được không, mình đã sống sung sướng từ bao năm trước đó trong sự che chở bảo bọc rồi'. Mười lăm năm sau đó là mười lăm năm nước mắt, me nhớ hoài là phải, làm sao mà quên được chứ.

Thoát khỏi những ngày giam cầm, ra khỏi những ngày khổ cực nghèo đói đó thì gia đình tôi lại phải chạm trán với cái gian nan khác là bắt đầu một cuộc sống mới, tất cả từ con số không, từ hai bàn tay trắng. Dù sao thì cuộc bắt đầu này là tự nguyện và cũng còn thấy được tương lai. Chúng tôi bắt đầu đi học từ lớp này đến lớp khác, mỗi người đi học một tiểu bang khác nhau. Chị em chúng tôi không còn ở chung một mái nhà như trước nữa, nhưng me tôi thì lúc nào cũng ở bên cạnh tôi, đến bây giờ tôi hiểu cái hạnh phúc này là phước đức của tôi, không phải ai cũng có được. Tôi với cái hành trình không thấy đoạn cuối , với cái mù quáng u minh lúc nào tôi cũng nhất quyết lấy cho được lại những gì mình đã mất, tôi phải trở lại cái nghề làm thầy thuốc của mình. 'Tập tểnh người đi tớ cũng đi. Cũng lều cũng chõng cũng vô thi', đi theo con đường của Tú Xương tiền bối. Con đường học vấn của tôi đúng là dài vô tận, từ năm vào mẫu giáo cho đến nay là 45 năm, còn đi học hoài không biết bao giờ dừng lại. Tôi vưà đi làm vưà đi học, đứng bán hàng cho cây xăng, những ngày cuối tuần của tôi là những ngày ngồi miệt mài trong thư viện. Cà phê và những khoanh bánh mì khô, chip đã là hành trang muôn thưở của tôi từ năm này qua năm nọ. Thấy tôi qúa cực khổ, ngày đi làm 8 tiếng, chiều tối ngồi lại trong thư viện thêm 4 tiếng nữa mà cũng không đủ tiền chi phí cho những lần đi thi, tiền nhà, tiền sách vở...mặc dù em tôi thỉnh thoảng vẫn phụ cấp, me tôi lại lần nữa dấn thân vào việc kiếm tiền sinh sống để phụ giúp tôi.

Me tôi nhận giữ trẻ con, ở lại nhà người ta, nửa đêm thức dậy 'chăm sóc con người ta để con mình được học hành'. Điều này làm tôi đau lòng không ít. Bây giờ mỗi khi nghĩ lại tôi ngậm ngùi xót xa cho cái công lao của me tôi đã bao năm bỏ ra vì tôi, mỏi mòn.. Mặc dầu tôi đã đậu hết các kỳ thi, mặc dầu đã trả xong nợ đèn sách, cầm cái chứng chỉ ECFMG trong tay tôi vẫn không có đủ tài năng để vào được nội trú, để hoàn tất những gì mà me tôi và tôi mong mỏi từ bao nhiêu năm. Lúc biết là không còn hy vọng, tôi đành phải bỏ hết tìm học một nghề khác trong ngành để có một chỗ đứng hay đúng hơn là để sinh sống.

Tôi nhớ lại lần đầu mới thi USMLE bị rớt, chị Giao có khuyên tôi 'Bỏ đi vọng tưởng, hãy sống bình yên thân tâm an lạc, đừng mong cầu đeo đuổi nữa'. Tôi với cái ý niệm 'phóng lao thì phải theo lao', 'leo lưng cọp rồi thì phải liều' làm tôi quyết chí thi tiếp, thi hoài, thi mãi, càng thi rớt càng phải học. Tôi có tánh kiên trì, hay đúng hơn là tánh lì, cộng thêm lòng ngã mạn, không bao giờ chịu đầu hàng một cách dễ dàng. Thi USMLE 1 lần, 2 lần, 3 lần, rồi TOEFL, rồi CSA, mỗi lần thi rớt thì tiếp tục thi tiếp, tổng cộng chừng mười năm, mỗi năm lại có thêm một đòi hỏi mới hơn, khó khăn hơn cho những foreign doctor như tôi. Những người bạn đồng hành với tôi, Vịnh, chị Thu, anh Cơ, anh Tường đã thi đậu hết nhưng từ từ ngộ ra rằng đã qúa muộn màng không còn chỗ đứng cho mình nữa, đã dừng lại, an phận với những gì đang có. Ngược lại có nhiều bạn tôi đã thành công mỹ mãn như Thư, Tâm, Hoàng, Hổ như những tấm gương làm tôi cứ kiên trì đi mãi, quên đi cái miệt mài chờ đợi của me tôi và của gia đình tôi.

Mười năm học và thi không ngừng nghỉ, không giải trí, không du lịch, không có giờ cho me tôi, không có giờ cho gia đình, tôi đã làm được gì.....Phật pháp có câu 'Quay đầu là ngạn', chỉ cần quay lại là thấy bến bờ, đâu cần phải đi suốt đoạn đường dài như tôi đã đi qua, đâu cần phải lặn lội chân trời góc biển, bến bờ là nơi mà tôi thấy bình yên, tự tại, là chỗ mà tôi thấy đủ với những gì mình hiện có. Không chịu đầu hàng số phận, không chịu từ bỏ, đó chính là cái tâm tham lam, mong cầu. 'Không mong cầu là không khổ'.Mỗi ngày đi làm trong bệnh viện tôi đã chứng kiến bao nhiêu là cảnh khổ đau,mỗi hoàn cảnh xúc động khác nhau đã có lúc đánh thức cái u minh trong tôi. Có một ngày tôi chứng kiến cảnh một cô gái độ chừng 25 tuổi, khóc sướt mướt bên cạnh mẹ cô, người bệnh nhân đang lOE thuộc vào chiếc máy thở với bên cạnh nào là cơ man dây truyền. Cô vuốt tóc mẹ, nắm tay mẹ, mếu máo 'mẹ phải ở lại với con, mẹ không được bỏ con khi chưa thấy con ra trường, mẹ không được ra đi khi con chưa đền đáp công ơn mẹ...'. Nước mắt tôi bất chợt chảy dài khi nghĩ đến me mình. Tôi đã làm được gì cho mẹ tôi, hay là mỗi lần chở mẹ đi chợ thì tôi cứ thúc hối 'con chỉ có 1 tiếng đồng hồ thôi, đừng có cà kê', hoặc là ' con phải đi làm ngay không chở me được đâu'.....Hình ảnh cô gái và người mẹ đã làm thức dậy trong tôi nỗi ăn năn sám hối dày vò. Bao nhiêu năm đèn sách tôi đã mang gì về cho mẹ, không có cả vài phút giây cho mẹ thanh thản đi bên tôi, rồi tôi bỗng sợ hãi cho một cuộc chia tay không tránh khỏi của một đời người.

Lúc mà tôi quyết định không nộp đơn xin nội trú nữa, không muốn tốn tiền, tốn thời gian cho cái mong cầu này nữa là lúc mà tôi nhìn lại me tôi, người đang cần đến tôi bên cạnh. Có suốt cả năm mươi năm bên mẹ mà đã vô tình phung phí. Có muộn màng không khi mà me tôi đã không còn đi chơi xa được nữa, tuổi già sức yếu. Có muộn màng không khi mà me không còn răng để thưởng thức những mòn ăn mà me thích ngày xưa, ăn gì cũng không thấy ngon. Có muộn màng không khi mà mắt đã không còn tinh tường nữa để đọc những gì tôi viết. Tôi tự nhủ lòng sẽ không để cho me tôi chờ đợi nữa, trong những năm còn lại của mẹ tôi phải sẵn sàng bên cạnh. Tôi thấy bình yên tự tại với sự dứt bỏ, dừng lại này. Chưa bao giờ tôi từ bỏ một cách nhẹ nhàng bình yên đến như vậy. Tôi muốn thời gian trôi chậm lại cho tôi níu kéo lại những
tháng ngày phung phí. Tôi muốn nói với những người trẻ tuổi rằng 'cái hạnh phúc bên cạnh me là cái hạnh phúc bất diệt, xin đừng phung phí những tháng ngày có mẹ'.

Câu thơ của một nhà tiền bối sao mà qúa thích hợp đối với tôi ' Sách vở ích gì cho buổi ấy-Áo xiêm nghĩ lại thẹn thân già'.

Viết cho me tôi. Houston tháng sáu.
Bùi Thị Thanh Tùng